همه ما گاهی اوقات عملکردی کمتر از حد انتظار داریم. وقتی شکست رخ میده، اغلب ما انگیزه زیادی داریم که دفعه بعد بهتر عمل کنیم.
برای این کار، باید به طور هوشمندانه بفهمیم چه چیزی اشتباه پیش رفته. اما هنگام تلاش برای درک دقیق شکستها، معمولاً با موانع احساسی و شناختی مواجه میشیم. در ادامه به روشهایی اشاره میکنیم که باعث میشه از اشتباهات قابل کنترل در تحلیل شکست دوری کنید و دفعه بعد عملکرد بهتری داشته باشید.
۱. به خودتان ۲۴ تا ۴۸ ساعت فرصت دهید تا احساساتتان را درک کنید
احساساتی مثل ناامیدی شدید، شوک، یا وحشت برای تفکر انعطافپذیر و بلندمدت مفید نیستند. تلاش برای تحلیل دقیق در حالی که این احساسات رو دارید، ممکنه بیشتر برای شما ضرر داشته باشه تا سود. واکنشهای دفاعی سریع میتونه به روابط و اعتبار شما آسیب بزنه و مشکل رو عمیقتر کنه. اجازه بدید این احساسات فروکش کنند.
با این حال، اگر بقیه افراد بلافاصله شروع به انتقاد یا تحلیل کنند، گاهی اوقات این بازخوردها میتونه بینشهای مفیدی رو فراهم کنه. مثلاً، ممکنه کسی مشکلاتی رو که پیشبینی کرده بود اما جرأت ابراز نداشت، بیان کنه یا به اشتباهات دیگه که از نظرش پنهان مانده بود، اشاره کنه. میتونید برنامهریزی کنید که چگونه این بینشها رو پیش از وقوع مشکلات دریافت کنید.
۲. تحلیل شکست را به بازههای زمانی مشخص محدود کنید
در هفتههای پس از شکست، فایدهای نداره که تمام روز به اون فکر کنید یا اجازه بدید این افکار فعالیتهای دیگه شما رو مختل کنند. این کار «نشخوار ذهنی» نام داره و نه تنها کمکی به حل مسئله نمیکنه، بلکه توانایی تفکر واضح رو هم از شما میگیره.
به جای این کار، بازههای مشخصی رو برای تحلیل شکست اختصاص بدید. مثلاً، هر روز از ساعت ۹ تا ۹:۳۰ صبح بهش فکر کنید. در بقیه روز، اگر افکاری درباره تجربه شکست داشتید، توجه خودتون رو به موضوع دیگری معطوف کنید.
۳. ذهن خود را نسبت به پیامدهای شکست باز نگه دارید
بهسادگی میشه به این نتیجه رسید که یک شکست بزرگ و مهم (بهویژه عمومی) پیامدهای منفی زیادی بر مسیر زندگی خواهد داشت. اما همیشه اینطور نیست. پیامدهای مختلفی میتونه رخ بده، مثلا:
- یک شکست سنگین شما رو وادار میکنه مشکلات اساسی رو برطرف کنید، مشکلاتی که در صورت یک پیروزی محدود ممکن بود نادیده بمونند.
- شکست تأثیر چندانی ندارد.
- این شکست باعث میشه از مسیری که کمتر در اون استعداد دارید، به مسیری برید که بهتر با تواناییهای شما سازگاره.
واقعیت اینه که نمیتونید پیامدهای شکست رو بهدقت پیشبینی کنید، بنابراین نشخوار ذهنی در این مورد معمولاً مفید یا دقیق نیست.
۴. سیستمی برای اجتناب از اشتباهات رایج در استدلال داشته باشید
فرض کنید در مسابقهای که انتظار داشتید برنده بشید، هشتم شدید. تصور کرده بودید مسابقه خیلی سریع شروع میشه، بنابراین برنامهریزی کرده بودید که عقب بمونید و سپس به جلو حرکت کنید. اما مسابقه در واقع آرام شروع شد و برنامهریزی شما برای اون مناسب نبود.
در پاسخ، ممکنه بیشازحد روی اجتناب از همون اشتباه در آینده تمرکز کنید و از آمادهسازی برای سناریوهای دیگه غافل بشید. این اشتباه رایج به «مبارزه برای جنگ قبلی» معروف است.
برای اجتناب از این موضوع میتونید از سؤالات کاوشگرانه استفاده کنید، مثل:
- «فرض میکنم مسابقه بعدی رو به دلایل کاملاً متفاوتی میبازم. اون دلایل چه چیزهایی میتونن باشند؟»
- «اگر شروع مسابقه عالی بود، چه عوامل دیگری میتونستند باعث شکست بشن؟»
- «اگر این عامل خاص رو کاملاً نادیده بگیرم، استراتژیام چگونه خواهد بود؟»
این تنها اشتباه رایج نیست. سایر اشتباهاتی که باید از اونها اجتناب کنید شامل مواردی مثل سوگیری تأیید، واکنش احساسی، تعمیم بیشازحد، ترس از نوآوری، تفکر گروهی، تمرکز بیشازحد بر معیارها و اشتباه هزینههای ازدسترفته است.
یک برنامه بازبینی طراحی کنید که شامل یک یا دو سؤال برای به چالش کشیدن هر یک از این سوگیریها باشه. مثلاً سؤال «اگر زمان یا رتبه من ثبت نمیشد، عملکردم رو چطور ارزیابی میکردم؟» میتونه به غلبه بر تمرکز بیشازحد بر معیارها کمک کنه.
۵. از تکنیک «پنج چرا» یا روشهای مشابه استفاده کنید
به مثال مسابقه برگردیم. اگر فرض اشتباه شما این بود که مسابقه سریع شروع میشه، چرا و چه زمانی این فرض رو داشتید؟ فرض زیرین این فرض چی بود؟
به عقب برگردید و همین سؤال رو بارها از خودتون بپرسید تا نقاط تصمیمگیری مهم و فرضیات اشتباه کلیدی رو شناسایی کنید. این کار به شما کمک میکنه برای جلوگیری از اشتباهات مشابه در آینده برنامهریزی کنید.
تحلیل شکست میتونه احساس سنگینی ایجاد کنه. اون رو ساده نگه دارید و روی نکات مهم تمرکز کنید. داشتن دلسوزی نسبت به خود در این فرآیند، به انعطافپذیری و هوشمندی ذهن شما کمک میکنه. بلندپرواز باشید و مراقب باشید که در دام مبارزه برای جنگ قبلی نیفتید.
این نوشته ترجمهای از بلاگ پست «Five Steps for How to Intelligently Analyze a Failure» است که «آژانس محتوای نیمفاصله» آن را ترجمه کرده است.
