فرقی نداره که از یک عزیز به خاطر مشکلات سلامتی حمایت می‌کنید، با همکارانتون یا یک رابطه خانوادگی سروکار دارید، گوش دادن یک مهارت مهم در همه زمینه‌های زندگی به شمار می‌ره ولی بسیاری از ما در گوش دادن، اونقدری که فکر می‌کنیم خوب نیستیم.
برای شخصی که با شما صحبت می‌کنه خیلی لذت‌بخشه که نشون بدید واقعا در حال گوش کردن بهش هستید و علاوه بر این، باعث می‌شه شما هم از حرف‌های اون فرد بهره‌مند بشید. به این کار گوش دادن فعالانه گفته می‌شه و می‌تونه به جلوگیری از سوء تفاهم و کاهش احتمال کشمکش کمک کنه.
در این مقاله ۱۰ راه ساده برای موثرکردن ارتباطات شما و ایجاد احساس ارزشمندی در طرف مقابل رو توضیح می‌دیم.
1. رو به فرد صحبت کننده باشید و تماس چشمی برقرار کنید
تماس چشمی قسمت مهمی از مکالمه رو در رو به شمار می‌ره. البته تماس چشمی بیش از حد می‌تونه ترسناک باشه و بنابراین باید این کار رو با موقعیتی که در اون قرار دارید تطبیق بدید. سعی کنید هر پنج ثانیه یک‌بار تماس چشمی رو قطع کنید یا برای این که نشون بدید با دقت گوش می‌دید، پنج ثانیه به یک چشم و پنج ثانیه به چشم دیگر نگاه کنید و بعد جهت نگاه کردنتون رو به سمت دهان تغییر بدید. وقتی سمت دیگری رو نگاه می‌کنید، نگاه کردن به بالا یا اطراف خیلی بهتره تا این که به پایین نگاه کنید چون به نظر می‌رسه که می‌خواهید مکالمه رو به پایان برسونید.
حالت بدن خودتون رو بررسی کنید و مطمئن شید که حالت دست‌ها و پاهاتون به صورت ضربدری نیست. این‌طوری شما تدافعی یا بسته به نظر می‌رسید. کمی خم شدن به جلو، به پهلو نشستن، خم کردن جزئی سرتون یا قرار دادن سر روی دستتون می‌تونه نشون بده که در حال گوش دادن هستید.
2. به نشانه های غیرکلامی هم «گوش کنید»
حالات چهره، لحن صدا و حالت بدن هم می‌تونن به اندازه چیزهایی که با کلمات بیان می‌شن به شما اطلاعات برسونن. به چیزی که طرف مقابل با زبان بدنش می‌گه توجه کنید. برای مثال آیا لبخند می‌زنه یا دستانش به صورت تدافعی روی هم‌دیگر قرار گرفتند. یا این که طوری چشمانش رو می‌ماله که انگار خسته یا ناراحته. حتی با تماس تلفنی و شنیدن صدایی که ممکنه آرام یا شاد به نظر برسه هم می‌تونید از صدای طرف مقابل چیزهای زیادی برداشت کنید.
به چیزی که طرف مقابل با زبانش بدنش بیان می‌کنه توجه کنید.
3. میان حرف نپرید
وسط حرف پریدن، طرف مقابل رو دچار استیصال می‌کنه و این تصور رو به وجود میاره که شما فکر می‌کنید خودتون مهم‌تر هستید یا برای حرف‌های اون شخص وقت ندارید. اگر به طور طبیعی روند فکرکردن سریع‌تری دارید و سخنران هستید، خودتون رو مجبور به صبر کنید تا طرف مقابل بتونه حرفش رو بزنه. فراموش نکنید که یک مکث یا چند ثانیه سکوت به این معنا نیست که باید وسط صحبت بپرید. این که به طرف مقابل اجازه صحبت بدید باعث می‌شه پیام اون‌ها رو هم راحت‌تر درک کنید.
حتی وقفه انداختن وسط صحبت دیگران به بهانه پاسخ دادن به حرف اون‌ها هم می‌تونه موجب حواس‌پرتی بشه. البته در صورتی که به معنای منحرف کردن مکالمه از حرف طرف مقابل به سمت دیگر باشه. اگر این اتفاق افتاد، مکالمه رو با «خب داشتی درباره فلان چیز می‌گفتی…» هدایت کنید.
4. بدون قضاوت یا نتیجه گیری سریع گوش کنید
نشون دادن واکنش‌های احساسی به حرف‌های طرف مقابل مانعی برای گوش دادن به حرف‌های بعدی اون فرد خواهد بود. سعی کنید روی گوش دادن متمرکز بشید و به همین ترتیب، تصور نکنید که می‌دونید حرف بعدی قراره چه چیزی باشه.
5. برای این که چه چیزی در ادامه حرف بگویید برنامه‌ریزی نکنید
شما نمی‌تونید گوش بدید و همزمان خودتون رو آماده کنید.
6. نشان بدهید که در حال گوش دادن هستید
سر تکون بدید، لبخند بزنید و صداهای کوچکی مثل «بله» و «آهان» دربیارید تا نشون بدید که دارید گوش می‌دید و گوینده رو به ادامه حرف تشویق کنید. از چک کردن ساعت و بازی کردن با موها و یا ناخن‌هاتون خودداری کنید.
7. نظرات یا راه حل های خود را تحمیل نکنید
کار راحتی نیست ولی یک گوش شنوا و حامی می‌تونه خیلی پرفایده‌تر از پند و اندرز دادن به کسی عمل کنه. وقتی یکی از عزیزانتون مشکل سلامتی داره، احتمالا قصد داره به شما بگه که چه احساسی داره و خودش رو سبک کنه. نه این که درباره کارهایی که باید انجام بده توصیه بشنوه.
در بقیه زمینه‌های زندگی هم اکثر مردم ترجیح می‌دن خودشون به راه حل برسند. اگر واقعا باید راه حل درخشان خودتون رو به اشتراک بگذارید، اول ازشون بپرسید که آیا دوست دارن اون رو بشنوند؟ مثلا «دوست داری پیشنهاد من رو بشنوی؟»
8. متمرکز بمانید
اگر تمرکزکردن روی حرف‌های کسی برای شما سخته، سعی کنید کلماتش رو در ذهن خودتون تکرار کنید. این کار باعث می‌شه حرفی که می‌زنند رو بهتر بفهمید و بهتون کمک می‌کنه که تمرکز کنید. سعی کنید عوامل حواس‌پرتی (مثل بقیه مکالماتی که در اون فضا در جریان هستند) رو حذف کنید و قطعا هم به گوشیتون نگاه نکنید.
9. سوال کنید
چیزهای مرتبط پرسیدن می‌تونه نشون بده که دارید گوش می‌دید و به واضح شدن حرف‌های فرد مقابل هم کمک می‌کنه.
اگر مطمئن نیستید که درست متوجه شدید، صبر کنید تا گوینده مکث کنه و بعد چیزهایی مثل این موارد رو بپرسید: «منظورت این بود که فلان چیز…» یا «مطمئن نیستم که حرفت رو درباره فلان چیز درست متوجه شدم یا نه…»
علاوه بر این، شما باید در موقعیت مناسب از سوالات باز استفاده کنید. مثل «این چه احساسی بهت داد؟» یا «بعدش چه کار کردی؟»
10. خلاصه و تعبیر خودتون از حرف طرف مقابل رو بیان کنید
تکرار کردن حرف‌های گفته شده می‌تونه نشون بده که شما حرف‌ها رو درک کردید و گاهی اوقات به این کار انعکاس گفته می‌شه. ممکنه در ابتدا ناخوشایند به نظر برسه ولی واقعا نشون می‌ده که شما توجه کردید و به گوینده هم اجازه می‌ده که اگر چیزی رو اشتباه متوجه شدید، شما رو تصحیح کنه.
اگر مطمئن نیستید که چطور این کار رو انجام بدید، سعی کنید جمله‌تون رو این‌طور شروع کنید: «به نظر می‌رسه که می‌گی…»
و به یاد داشته باشید که تمرین، بی‌نقصی می‌سازه
ترک عادت‌های قدیمی کار سختیه، بنابراین باید آگاهانه تلاش کنید تا شنونده‌ای فعال بشید. سعی کنید یک هفته رو صرف این کار کنید که نکات یا نتایج اصلی رو در پایان هر مکالمه یا جلسه خلاصه کنید. این کار به شما کمک می‌کنه تا بهش عادت کنید.
این نوشته ترجمه‌ای از بلاگ‌پستِ «Ten tips for active listening» است که «آژانس محتوای نیم‌فاصله» ترجمه‌اش کرده است.
